Bakstenen, je ziet ze overal. Maar hoe worden ze nou eigenlijk gemaakt? En hoe komen ze toch aan al die kleuren?
Bakstenen bestaan uit twee elementen, genaamd water en klei. Door deze elementen samen te voegen en te bakken in een bepaalde vorm ontstaat er een baksteen. Dit kan echter niet met zomaar elke klei. Zo worden er verschillende soorten klei gebruikt bij het proces van het bakken. Deze kleisoorten bestaan uit allerlei verschillende mineralen, die mineralen zorgen ook voor de uiteindelijke kleur. Zo zorgt bijvoorbeeld klei met een 3% ijzergehalte voor een witte tot lichtgele kleur. Daar tegenover zorgt klei met 8% à 10% ijzer ervoor dat er bruine tot rode kleuren ontstaan. Tot slot zorgt klei met een ijzergehalte van 1% en 4% voor grijze en bruine tinten.
De kleur van de baksteen
Hoe krijgen deze stenen een unieke kleur? Omdat de bakstenen gemaakt worden van natuurlijke klei plus mineralen, variëren ze ook steeds per productiereeks. Het bakproces zelf heeft natuurlijk ook invloed op het uiteindelijke eindproduct. Ook al wordt de steen op dezelfde manier gebakken, toch zal telkens de kleur anders zijn. Dit heeft ook te maken met de plaats in de oven en hoe dicht hij dus bij het vuur ligt. Deze natuurlijke variatie zorgt er dus voor dat een baksteen haar typische charme en karakter heeft.
Weetje: Wist je dat er wel meer dan 800 verschillende kleuren voorkomen?
De bakstenen drogen en bakken
Nadat de stenen gevormd zijn in de mallen of door de pers zijn gegaan, worden de nog natte bakstenen in de zogenoemde droogkarren geschoven. Deze natte bakstenen worden weggereden naar de droogtunnels, ook wel droogkamers genoemd. Hier wordt het water uit de bakstenen verdampt. Je kan natte bakstenen niet bakken omdat je ze simpelweg dan ook nog niet kan stapelen. Ook zouden er dan scheuren in de stenen kunnen ontstaan.
Het totale droogproces duurt maar liefst minimaal 36 uur. Bij dit proces wordt er gebruikt gemaakt van de restwarmte van de gebruikte ovens, over twee vliegen in een klap gesproken. Bij het bakproces komen allerlei processen kijken. Zo gaan ze eerst door een zogeheten opwarmzone, vervolgens door de vuurzone om tot slot door te gaan in de afkoelzone. Dit proces kan dagen duren.
Weetje: Bij een temperatuur van 573°C wordt klei een baksteen. Dit noemen we de kwartssprong. Blijf je onder deze temperatuur kun je de klei weer zacht maken met water. De meeste bakstenen worden gebakken bij een temperatuur van 950°C tot 1100°C. De tunneloven van de bakkerij heeft een hittecapaciteit van maar liefst maximaal 1250°C.
